Epilacja

Współczesny rynek kosmetyczny oferuje wiele metod usuwania owłosienia. Do najbardziej popularnych należy golenie za pomocą maszynki jednorazowego użytku, czy też różnego typu golarek elektrycznych. Dużym powodzeniem cieszą się również kremy do depilacji, pasty cukrowe, woski oraz elektryczne depilatory. Wszystkie te metody nie wymagają dużych nakładów pieniężnych i dają wymierne efekty w postaci gładkiej skóry, aczkolwiek rezultaty te są krótkotrwałe.

Obecnie jedyną i bezsprzecznie najskuteczniejszą metodą usuwania nadmiernego owłosienia na stałe jest laserowa epilacja. Utrata włosów podczas kuracji laserowej była odkryciem przypadkowym, a historia ta sięga początku lat osiemdziesiątych (1983), kiedy to podczas terapii znamion za pomocą lasera rubinowego, zauważono intensywne wypadanie włosów u leczonego pacjenta (1). Oficjalnie wprowadzenie systemów laserowych do usuwania nadmiernego owłosienia nastąpiło w roku 1994 (2) i był to niezaprzeczalny przełom w tej dziedzinie.

Współcześnie najczęściej stosowane są lasery diodowe (do usuwania włosów ciemnych z minimalną ilością barwnika) oraz neodymowo-yagowe (Nd:Yag) do redukcji włosów jasnych, siwych i rudych.

Jak działa laser?

Zasada działania lasera opiera się na zjawisku selektywnej fototermolizy. Oznacza to, że promieniowanie laserowe o określonej długości fali oraz czasie trwania impulsu może być wybiórczo absorbowane (pochłaniane) przez konkretne chromofory, czyli substancje światłoczułe (3,4). Podstawowymi chromoforami w naszej skórze (i włosach) są barwniki: melanina oraz oksyhemoglobina. Melanina absorbuje fale świetlne o długości od 400 do 1000 nm, natomiast oksyhemoglobina pochłania fale w zakresie 400-500 nm.

Jakie ma to znaczenie w terapii nadmiernego owłosienia? Dla jak największej skuteczności kuracji zależy nam na tym, aby jak największa ilość energii była pochłaniana przez melaninę zawartą w mieszkach włosowych, a jak najmniejsza jej ilość była absorbowana przez hemoglobinę znajdującą się we krwi. Dlatego też najlepsze efekty przynoszą zabiegi wykonywane za pomocą laserów generujących falę o długości od 700 do 1000nm. (2). Pozwala to na ominięcie zakresu absorpcji fali dla oksyhemoglobiny krwi i skoncentrowanie energii na melaninie zawartej w mieszkach włosowych, z oszczędzeniem innych struktur skóry. Warunki te najlepiej spełniają lasery diodowe (800-810nm).

Energa świetlna emitowana przez laser, zamieniana jest w energię cieplną pochłanianą przez barwnik włosa, a następnie niszczy termicznie mieszek włosowy. Selektywność oddziaływania energii lasera na konkretny barwnik, zapewnia bezpieczeństwo otaczającym tkankom.

Laser, a IPL

Powyższe argumenty dowodzą, że jedynie zabiegi laserowe pozwalają na bezpieczne i skuteczne pozbycie się nadmiernego bądź niechcianego owłosienia. Mimo wszystko, wiele gabinetów kosmetycznych nadal wykorzystuje do tej terapii urządzenia oparte na technologii IPL (Intense Pulsed Light). Jest to technologia wykorzystująca energię świetlną, generowaną przez lampę ksenonową i przechodzącą następnie przez system filtrów. IPL nie generuje jednej konkretnej wiązki światła o określonej długości. Długości fal emitowanych przez IPL wahają się od 420 do 1200nm (2). Mieszczą się one zatem w zakresie długości fal absorbowanych przez melaninę włosów. Niestety, wartości te pokrywają się również z zakresem długości fal pochłanianych przez hemoglobinę. Brak selektywności w wyborze długości fali sprawia, że zabiegi usuwania owłosienia za pomocą IPL są mniej skuteczne w porównaniu do epilacji laserowej.

Kiedy zabieg przynosi najlepsze rezultaty?

Efektywność zabiegu epilacji jest zależna od tego w jakiej fazie cyklu będzie znajdował się włos. Energia laserowa skutecznie działa wyłącznie na włosy w fazie wzrostu, czyli anagenu, kiedy włos połączony jest z brodawką, co zapewnia kumulację energii w mieszku włosowym, gdzie znajdują się struktury odpowiedzialne za odżywienie i wzrost włosa. W innych fazach cyklu włosowego (katagen, telogen) zabiegi epilacji nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Z tego względu nie jest możliwe usunięcie wszystkich włosów podczas jednego zabiegu, terapia zazwyczaj składa się z serii 6-10 spotkań w odstępach 4-8 tygodniowych. Odstępy te są skorelowane z czasem przejścia włosa w fazę wzrostu.

Wskazania do zabiegu

Pacjenci poddający się zabiegom laserowej epilacji w większości przypadków kierują się względami estetycznymi oraz wygodą. Zabiegi te są jednak przeznaczone dla osób z takimi schorzeniami jak:

• hirsutyzm, czyli nadmierny porost włosów będący wynikiem zaburzeń hormonalnych u kobiet lub dzieci
• zapalenie mieszków włosowych, gdzie tradycyjna epilacja powoduje wykwit zmian zapalnych,
• wrastające włosy.

Przeciwwskazania do zabiegu

• ciąża i karmienie piersią,
• nowotwory oraz guzy o niewyjaśnionej patogenezie,
• choroby autoimmunologiczne takie jak: bielactwo czy łuszczyca,
• choroby bakteryjne, wirusowe, grzybicze w obszarze zabiegowym,
• przyjmowanie substancji fotouczulających (antybiotyki, retinoidy, leki steroidowe, niektóre leki nasercowe, przeciwcukrzycowe, zioła: dziurawiec, nagietek itd.)
• skłonność do powstawania bliznowców, keloidów,
• świeża opalenizna.

Zabieg powinien być poprzedzony szczegółowym wywiadem, nie należy zatajać żadnych informacji i poinformować osobę wykonującą o wszystkich dolegliwościach oraz przyjmowanych lekach.

Co ważne lasery diodowe nowej generacji wyposażone są w zaawansowane systemy chłodzenia, co minimalizuje odczucia bólowe podczas zabiegu. Usuwanie owłosienia na dużych obszarach takich jak np. nogi może być zupełnie bezbolesne. Epilując mniejsze obszary takie jak: pachy czy bikini, osoby wyjątkowo wrażliwe mogą nałożyć znieczulenie, w postaci maści, na około godzinę przed zabiegiem.

Podsumowując, jedyną i najskuteczniejszą obecnie dostępną metodą usuwania nadmiernego owłosienia są zabiegi oparte na technologiach laserowych. Intensywny i dynamiczny rozwój tej dziedziny doprowadził do powstania systemów zapewniających komfortowe przeprowadzenie zabiegu przy minimalnych odczuciach i maksymalnym bezpieczeństwie pacjenta.

mgr Arleta Dziuba
Biotechnolog kosmetologiczny
Klinika Zdrowego Ciała

Artykuł został napisany na podstawie doświadczeń własnych opartych na pracy w klinice medycyny estetycznej z technologiami lasera diodowego i neodymowo-yagowego oraz następującej literatury:

1. Ohshiro T. and Maruyama Y., The ruby and argon lasers in the treatment of naevi, Annals of the Volume 12, p.388-395 (1983)
2. Ambroziak M., Szymańczyk J., Błaszczyk M., Systemy laserowe w leczeniu nadmiernego owłosienia, Dermatologia Estetyczna, Vol.3, nr 6/2001
3. Red. Podbielska H., Optyka Biomedyczna. Wybrane zagadnienia, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011
4. Anderson R., Parrish J., Selective phototermolysis: precise microsurgery by selective absorption of pulsed radiation, Science Volume 220, p. 524-527 (1983)