Gruźlica jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez prątki gruźlicy. Najczęściej zajmuje ona płuca, choć możliwa jest także gruźlica opłucnej, węzłów chłonnych, a nawet kości i stawów. Mimo zdecydowanie niższej śmiertelności niż przed laty gruźlica nadal pozostaje bardzo groźną chorobą, której nie wolno lekceważyć.
Z tekstu dowiesz się:
- co to jest gruźlica,
- jakie są przyczyny gruźlicy,
- w jaki sposób objawia się gruźlica,
- jak przebiega diagnostyka gruźlicy,
- jak leczy się gruźlicę.
Gruźlica jest chorobą, która przez wieki zbierała olbrzymie śmiertelne żniwo na całym świecie. W XVIII i XIX wieku epidemie gruźlicy dziesiątkowały ludność miast i państw, a jeszcze w połowie XX wieku choroba ta obarczona była wysokim ryzykiem śmiertelności. Pierwsze skuteczne leki na gruźlicę opracowano bowiem dopiero po II wojnie światowej, a w latach 50. w Polsce obowiązkowe stały się szczepienia na gruźlicę. Dopiero ich rozpropagowanie zmniejszyło związaną z gruźlicą śmiertelność.
Gruźlica – przyczyny
Gruźlica jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez niektóre prątki, zwłaszcza Mycobacteriumtuberculosis, Mycobacteriumbovis i Mycobacteriumafricanum. Bakteria gruźlicy rozprzestrzenia się przede wszystkim drogą powietrzną – jeśli osoba chora kaszle, a zdrowa będzie wdychać powietrze, w którym znajdują się prątki, może dojść do zarażenia. Bardzo rzadko zdarza się, że gruźlica rozwija się na skutek wypicia niepasteryzowanego mleka (lub jego przetworów) pochodzącego od krowy zakażonej gruźlicą.
Gruźlica – objawy
Najczęstszą odmianą choroby jest gruźlica płuc, która objawia się między innymi:
- przewlekłym, trwającym dłużej niż 8 tygodni kaszlem (początkowo suchym, w bardziej zaawansowanym stadium – z odkrztuszaniem białawej lub żółtej wydzieliny),
- stanami podgorączkowymi,
- nocnymi potami,
- ogólnym złym samopoczuciem,
- w bardzo zaawansowanych stadiach – obecnością krwi w plwocinie.
Mało kto zdaje sobie sprawę, że gruźlica może przyjmować również postać pozapłucną. Gruźlica opłucnej miewa bardzo ostry przebieg i objawia się m.in. gorączką, silnym kaszlem i bólem w klatce piersiowej nasilającym się podczas oddychania. Gruźlica węzłów chłonnych wiąże się z ich powiększeniem, a także z tworzeniem się przetok, przez które wydobywa się treść ropna. Gruźlica kości i stawów najczęściej dotyczy kręgosłupa, objawiając się jego bólem i ograniczeniem ruchomości.
Badania na gruźlicę – może je zlecić pulmonolog
Pacjenci z objawami gruźlicy w większości przypadków najpierw trafiają do lekarzy POZ, ale w diagnostyce i leczeniu tego schorzenia specjalizuje się pulmonolog. Badania na gruźlicę to między innymi:
- diagnostyka obrazowa – przede wszystkim RTG klatki piersiowej, które pozwala uwidocznić charakterystyczny wygląd płuc w przebiegu gruźlicy, rzadziej tomografia komputerowa płuc,
- badanie na gruźlicę z krwi – czyli tzw. test IGRA, pozwala na szybką diagnostykę utajonego zakażenia bakterią gruźlicy,
- próba tuberkulinowa – polega na wstrzyknięciu w przedramię niewielkiej ilości prątków gruźlicy i obserwowaniu, czy wystąpi odpowiednia reakcja immunologiczna.
Gruźlica – leczenie i profilaktyka
Jak już wcześniej wspomniano, od 1955 r. w Polsce obowiązkowa jest szczepionka na gruźlicę – zgodnie z aktualnymi przepisami dziecko musi ją otrzymać po urodzeniu, przed opuszczeniem oddziału neonatologicznego. W niektórych krajach – np. Stanach Zjednoczonych – rozważa się wprowadzenie obowiązku szczepień wśród pracowników ochrony zdrowia.
Jeśli chodzi o leczenie gruźlicy, stosowana jest przede wszystkim antybiotykoterapia, choć bakteria gruźlicy wykazuje niestety odporność na wiele znanych środków. Podstawowe leki przeciwprątkowe to ryfampicyna, izoniazyd, pyrazynamid, streptomycyna oraz etambutol.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68756,gruzlica
Powiązane wpisy
- 10 sposobów na wzmocnienie organizmu
- Bezpieczeństwo i sterylność? Poznaj zalety ozonowania!
- Ciesz się zdrowymi stopami, dzięki prawidłowej pielęgnacji i konsultacji u podologa
- Dbaj o zdrowie w swojej firmie!
- Potas a odchudzanie — suplementacja podczas diety
- Chirurgia onkologiczna – badania i zabiegi, które możesz wykonać prywatnie
- Mąka ryżowa – jedna z najpopularniejszych mąk bezglutenowych
- Dieta bezglutenowa w pudełku? To może się udać!