Przewlekłe zapalenie zatok – jak wskazuje sama nazwa – jest chorobą, gdzie pacjenci doświadczają objawów przez dłuższy czas. Typowo zapalenie zatok kojarzone jest z bólem głowy, zdecydowanie nie jest to jednak jedyny możliwy objaw tej choroby – jakiego typu dolegliwości mogą sugerować, że pacjent cierpi na przewlekłe zapalenie zatok? Co można poradzić w przypadku tego problemu – jak oczyścić zatoki i jakie są metody leczenia przewlekłego zapalenia zatok?
Jakie są przyczyny zapalenia zatok?
Zapalenie zatok to jednostka chorobowa, której wyróżnia się dwa rodzaje. Pierwszym z nich jest ostre zapalenie zatok, którego podłożem jest infekcja – przyczyną ostrego zapalenia zatok może być zarówno zakażenie wirusowe (np. rinowirusami), jak i zakażenie bakteryjne (zapalenie zatok może wywołać np. S. pneumoniae, H. influenzae oraz M. catarrhalis).
Odmienną formą zapalenia zatok jest przewlekłe zapalenie zatok, w którego przebiegu najistotniejszą patologią jest przewlekły proces zapalny. Oba rodzaje zapalenia zatok różnią się od siebie nie tylko przyczynami, które do nich doprowadzają, ale i czasem trwania występujących u pacjentów objawów zapalenia zatok. W przypadku ostrego zapalenia zatok dolegliwości utrzymują się przez mniej niż 12 tygodni, przewlekłe zapalenie zatok rozpoznawane jest z kolei wtedy, kiedy dręczące pacjenta objawy występują u niego przez 12 tygodni lub dłużej.
Oba rodzaje zapalenia zatok – ze względu na pojawiające się w ich przebiegu dolegliwości – mogą być dla pacjentów bardzo uciążliwymi problemami. Większym utrapieniem jest jednak przewlekłe zapalenie zatok, leczenie tej jednostki bywa bowiem zdecydowanie bardziej skomplikowane niż ostrej postaci tej choroby.
Typowe objawy zapalenia zatok
Zapalenie zatok najbardziej kojarzone jest z bólem głowy, który pojawia się szczególnie podczas pochylania głowy ku przodowi. Rzeczywiście istnieje możliwość, że ból głowy będzie dominującym objawem zapalenia zatok. Podkreślić jednak należy, że ból głowy może się pojawiać nie tylko przy jej pochylaniu – może on występować również przy przyjęciu pozycji leżącej, a także w jakiejkolwiek innej pozycji ciała.
Bóle głowy nie są jednak jedynym objawem, który może występować u pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok. W przebiegu tej jednostki pojawiać się może bowiem wiele różnorodnych dolegliwości, takich jak:
- rozmaitego rodzaju katar (wydzielina wydostająca się z nosa chorego może być zarówno śluzowa, jak i ropna, katar taki bywa zarówno przezroczysty, jak i żółtawy czy zielonkawy),
- uczucie rozpierania w obrębie twarzy,
- uczucie zatkania, niedrożności nosa,
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- występowanie suchego kaszlu (inaczej zwanego nieproduktywnym – suchy kaszel to taki, któremu nie towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny),
- zaburzenia węchu (w postaci zarówno jego osłabienia, jak i nawet całkowitej utraty powonienia),
- odczuwanie nieprzyjemnego smaku w ustach,
- epizody gorączki o nieznanej przyczynie,
- nieprzyjemny zapach z ust.
Podkreślenia wymaga to, że choć owszem – u chorych na przewlekłe zapalenie zatok dolegliwości utrzymują się przez długi czas – to jednak nie mają one przez cały czas takiego samego natężenia. Choroba ta cechuje się tendencją do remisji i nawrotów – są więc okresy, kiedy stan pacjenta ulega poprawie, są jednak i takie, gdzie jego dolegliwości ulegają znaczącemu nasileniu (tak się może dziać np. wtedy, kiedy w obrębie zatok rozwinie się nadkażenie bakteryjne).
Ból głowy a zapalenie zatok – zajęcie różnych zatok prowadzi do odmiennego bólu głowy
Opisywanie objawów zapalenia zatok nieprzypadkowo rozpoczęto właśnie od bólu głowy. Objaw ten ma bardzo duże znaczenie z tego powodu, iż dokładne określenie jego charakteru umożliwia wysunięcie podejrzenia co do tego, które dokładnie zatoki zostały objęte procesem chorobowym.
Pomiędzy bólem głowy a zapaleniem zatok istnieje więc bardzo ważna dla lekarzy zależność. Okazuje się bowiem, że przy zapaleniu zatok czołowych pacjenci mogą doświadczać ucisku w okolicy nad oczami, dodatkowo ból głowy mogą oni umiejscawiać w obrębie czoła. W przypadku zapalenia zatok szczękowych chorzy mogą skarżyć się na rozpieranie i ból zlokalizowane w obrębie policzków, górnych zębów (pacjentom wydawać się może nawet, że rozwinęła się u nich jakaś choroba zębów).
Podobnego typu dolegliwości mogą pojawiać się przy zapaleniu zatok sitowych, jednakże występują one w innej lokalizacji – typowo chorzy zmagają się z bólem i rozpieraniem w okolicy pod oczami lub pomiędzy nimi czy w okolicy górnej części nosa. Z zapaleniem zatok klinowych związane jest natomiast umiejscowienie objawów w okolicy pod oczami, a czasami chorzy doświadczają bólu głowy, który według nich dotyczy samego wierzchołka głowy.
Zapalenie zatok – jak oczyścić zatoki?
Dolegliwości związane z przewlekłym zapaleniem zatok – w postaci chociażby długo utrzymującego się kataru czy uczucia zatkanego nosa – z pewnością można uznawać za dość uciążliwe. Pacjentom można jednak polecić pewne metody oczyszczania zatok, z których mogą oni korzystać całkowicie samodzielnie, w zaciszu własnego domu.(Informacje dotyczące leczenia zatok domowymi sposobami znajdziesz na https://wylecz.to/pl/choroby/laryngologia/domowe-sposoby-na-zatoki.html)
Jak czyścić zatoki? Można to wykonać przy pomocy płukania nosa fizjologicznym roztworem chlorku sodu (NaCl) – takowy można zakupić zasadniczo w każdej aptece. Pacjentom można polecić również i to, aby pamiętali oni o spożywaniu dużych ilości płynów – odpowiednie nawodnienie organizmu sprawia, że wydzielina w nosie ulega rozrzedzeniu, a dzięki temu łatwiejsze jest z kolei jej usuwanie.
Domowe sposoby na przewlekłe zapalenie zatok rzadko jednak wystarczają – w przypadku, kiedy dolegliwości nie ustępują, zdecydowanie należy udać się do lekarza. Jakimi jednak sposobami leczenia przewlekłego zapalenia zatok dysponują medycy?
Leczenie przewlekłego zapalenia zatok
Podstawową rolę w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok odgrywa farmakoterapia. Chorym zalecane mogą być preparaty z grupy glikokortykosteroidów, które aplikowane są miejscowo, bezpośrednio do nosa. W przypadku, gdy u chorego często pojawiają się nadkażenia bakteryjne, prawdopodobnie rozważone zostanie zalecenie mu długotrwałej antybiotykoterapii.
Farmakologiczne leczenie przewlekłego zapalenia zatok, niestety, nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. U chorych z takich problemem możliwe jest wykorzystanie leczenia zabiegowego – obecnie najpopularniejszym zabiegiem, który wykonywany jest u pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok, jest funkcjonalna endoskopowa operacja zatok (w skrócie FESS).
